فصل پنجم در بيان اوقات و امكنه دعا

اوقات را در تاثير دعا و احوال داعى , دخلى بسزا است و اگر ابن الوقت و بالاتر از آن ابو الوقت شده اى طوبى لك و حسن ماب . مطلقا شب را در ادعيه و اذكار و خلوت و فكر شانى شايان است . ليل غيب است و انسان را به غيب و باطن مى كشاند و مى رساند .

بعضى از مشايخم از استادش حكايت كرد كه گفت : خداوند سبحان مى فرمايد : الليل لى .

حق تعالى فرموده است : ان ناشئه الليل هى اشد وطا و اقوم قيلا ان لك فى النهار سبحا طويلا ( 128 ) ( مزمل : 7 8 ) . روز بر اثر كسب معاش و تحصيل معاد و تزاول هر كس در حرفه و صنعت و شغلى كه دارد فراغ بال داشتن دشوار است مگر براى اوحدى از افراد كه مظهر اسم شريف يا من لا يشغله شان عن شان مى باشد كه ضابط جميع حضراتست و او را حضرتى از حضرتى باز نمى دارد به تحقيقى كه در فص اسحاقى( فصوص الحكم) به منصه ظهور رسيده است . اما شب هنگام انزواى از خلق و انقطاع از مشاغل روز است كه انسان را به خلوت و وحدت مى كشاند و خلوت و وحدت به توحد مى رسانند و تا انسان به توحد نرسيده است به ادراكات عقلى و سير انفسى نائل نمى گردد كه تعلق با تعقل جمع نمى شود . و ما هر چه را كه ادراك مى كنيم از حيث احديت وجودى خود ادراك مى كنيم نه با تفرغ بال .