درس 31 : طول و عرض بلاد

اين درس تتمه درس پيش است . در توضيح گفتار بيرجندى گوييم :

قوله : هو قوس منها , يعنى عرض بلد در حقيقت قوسى از دائره نصف النهار است الخ .

قوله : من جانب لااقرب منه , اين تعبير شامل آفاق رحوى است . اما اگر مى گفت : من الجانب الاقرب شامل آفاق رحوى نمى گرديد .

قوله : و هى مساوية لقوس منها الخ , يعنى قوس عرض بلد با قوسى از دائره نصف النهار كه واقع بين سمت قدم و دائره معدل از جانبى كه اقرب از آن نيست مى باشد , برابر است .

بنابر اين كه دائره نصف النهار به دو قطب افق تنصيف مى گردد چنانكه با خود دائره معدل النهار نيز تنصيف مى گردد پس بعد از اسقاط قوس مشترك از دائره نصف النهار بين نصفين , دو قوس باقى مساوى يكديگر خواهند بود .

فرض بفرماييد در ( ش 11 ) ا سمت الرأس , و ب سمت القدم , و