نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن جلد : 1 صفحه : 71
آن كه فرمود( :
و الكواكب فى مواضع شرفها) :
شرف كوكب در مقابل هبوط آنست . و شرف و هبوط كواكب را در احكام نجوم دخلى
بسزا است .
شرف شمس در نوزدهم درجه حمل است . شرف قمر درجه سوم ثور است . شرف زحل
درجه بيست و يكم از برج ميزانست . شرف مشترى در پانزده درجه سرطانست .
شرف مريخ درجه بيست و هشتم جدى . شرف زهره درجه بيست و هفتم حوت . شرف
عطارد درجه پانزدهم سنبله .
هبوط هر كوكب مقابل شرف او بود به همان درجه . و مراد از مقابل , نظير آن
برج و درجه است يعنى برج ششم بعد از برج شرف , برج هبوط آن كوكب بود , و 180
درجه بعد از درجه شرف , درجه هبوط آن كوكب بود .
مثلا برج ميزان برج هبوط شمس بود , و درجه نوزدهم ميزان درجه هبوط آن . و برج
عقرب برج هبوط قمر بود , و درجه سوم عقرب درجه هبوط آن , و على هذا القياس .
هر كوكبى را در برجى و درجه اى نوعى قوتى يافته اند آنرا شرف آنكوكب ناميده اند
, و يا ضعف و آنرا هبوط گفته اند . برج شرف همه آن شرف باشد مگر آنكه در آن
درجه قوى بود .
چون كوكب به برج شرف تحويل كرد ابتداء قوه بود و روز بروز متزايد باشد تا
آندرجه معين و در آنجا كمال قوه بود , و چون از آن درجه گذشت شروع در تناقص
كند تا به حلول او به برج ديگر .
و حال هبوط همچون حال شرف است يعنى چون كوكب به برج هبوط تحويل نمايد ,
ضعيف ميشود , و روز بروز ضعف او بيفزايد تا بدرجه هبوط و در آنجا در كمال
ضعف باشد و چون از آندرجه گذشت شروع كند در تناقص ضعف تا اينكه تحويل نمايد
به برج ديگر .
فائدة :
چون شمس در هر دوره به حركت خاصه خود به نوزدهم حمل رسد , و آن در هر سال
شمسى مطابق نوزدهم فروردين ماه شمسى خواهد بود , در آن يك شبانه روز , حروف
عاليات شرف شمس را كه هفت و سيزده اند , بر نگين
نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن جلد : 1 صفحه : 71