نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن جلد : 1 صفحه : 286
درس 56 : نسب دوائر با يكديگر
در پيرامون طول و عرض بلاد مطالب ديگر بسيار سودمند است كه بايد به برخى از
قضاياى رياضى آشنا بود تا بدانها دست يافت كه به تدريج گفته آيد . اكنون
به عنوان تمرين و تشحيذ ذهن و ملكه شدن تعريفات دوائر عظام , به نقل وجيزه اى
مفيد در نسب دوائر با يكديگر كه در هامش برخى از نسخ شرح چغمينى بطبع رسيده
است مى پردازيم , و سپس بذكر مسائلى كه در مد نظر است . صورت رساله ياد شده
چنين است .
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد الله الذى جعل نسبة العباد الى الانبياء وسيلة الى النجاة من النار ,
والصلوة على انسب الخلق الى رحمة محمد و عترته الاطهار .
و بعد بدان كه اين رساله ايست در بيان كيفيت نسبتهائى كه متحمل است در ميان
دوائر عظام مشهوره , و شخصيه ايشان , و نوعيه ايشان .
بدان كه سه دائره از اين دوائر كه معدل النهار و منطقة البروج و ماره به
اقطاب اربعه است شخصى , و هفت باقى همه نوع اند .
و اما نسبتهائى كه محتمل است , چهل و پنج نسبت است :
اول :
نسبتى كه واقع است ميانه معدل النهار و منطقة البروج , و آن تباين است زيرا
كه منطقة البروج عظيمه اى بود كه تقاطع كند با معدل النهار , و اكثر ميانه
نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن جلد : 1 صفحه : 286