درس 7 : نقطه اعتدال ربيعى و خريفى

چون دائره منطقة البروج با معدل النهار تقاطع مى كند , هميشه نيمى از آن در شمال معدل النهار بود و نيم ديگر در جنوب آن .

و چون شمس در سطح منطقة البروج است يعنى دائما ملازم اين منطقه است و از آن تجاوز نمى كند , مدار وى نيز نيمى شمالى و نيمى جنوبى بود . و در واقع هر دو يك دائره اند كه همان دائره شمسيه است .

و چون شمس به حركت خاصه خود از آن نقطه تقاطعى گذرد كه در شمال معدل النهار افتد آن نقطه را نقطه اعتدال ربيعى و راس الحمل خوانند كه اول حمل يعنى اول بهار است كه اول فروردين است . و آن نقطه اى كه نظير اوست چون آفتاب از وى گذرد جنوبى شود آن را اعتدال خريفى و راس الميزان خوانند كه اول پائيز است .

بدان كه مبدأ هر يكى از فصلين ياد شده ربيع و خريف , هنگام وصول شمس به يكى از نقطتين اعتدال در اكثر بقاع و آفاق متحقق شود به بيانى كه گفته آيد .

هر گاه توهم انطباق دائره اى بر دائره ديگر شود , لامحاله قطبين آن دو بر يكديگر منطبق شوند . و چون دائرتين از يكديگر جدا گردند متقاطع همديگر باشند به وجهى كه گفته ايم . و چون تقاطع كنند قطبين منطبق نيز از هم جدا شوند . و بعد قطبين در جهتين متبادلتين به مقدار ميل كل واحد از نصفين هر دائره از نصفين دائره ديگر در همان جهت خواهد بود . و بدين مطلب در اين فن بسيار حاجت افتد . و اگر تقاطع دو دائره با يكديگر بر زواياى قائمه بود , هر يك مار بر دو قطب