و بحيره تصغير بحر است يعنى درياچه ساوه . و به همين منوال است كه مضمون برخى از نقلها كه تربت ستى فاطمه قم سلام الله عليها به ساوه اسناد يافته است , و گر نه مزار او در قم بلا ريب كالشمس فى رابعة النهار است . يكى از اسامى قم به شهادت مصادر اصيل , خاك فرج است و اكنون خاك فرض اسم يك محله و كوى آنست . و از اين گونه شواهد در تسميه بحار و جبال و نظائر آنها بسيار است .

ه و بارى قبه الارض گويند و از آن مكانى را خواهند كه منتصف معموره در طول و عرض است كه سيستان قريب بدانجا است كه بدين سبب آن را نيمروز گويند كه چون خورشيد به دائره نصف النهار آن فوق ارض رسيده است نسبت به مجموع معموره چنانست كه در آفاق ما چون خورشيد بدائره نصف النهار رسيده است نيمروز ما است يعنى نهار ما نصف شده است .

و و بارى قبة الارض گويند و از آن مطلق آفاق استوائيه را اراده كنند بدين سبب كه دو طرف قطب كره زمين را اندك فرو رفتگى است , و آفاق استوائى را اندكى برآمدگى . و مطالع بالقبه كه گويند مراد مطالع فلك مستقيم يعنى آفاق استوائى است .

ر قبة الارض به معنى برآمده ترين جاى كره به حسب طبيعت و تكوين آن كه دحوالارض از آنجا آغاز گرديده است و آن جاى خانه كعبه است كه زمين از زير آن گسترده شده است . در اين چند درس اگر هيچ مطلبى جز همين تحقيق شريف در معنى واقعى دحوالارض قرآنى كه از غرر معجزات قولى خاتم انبياء صلوات الله عليهم است نباشد در شرافت اين كتاب را ارزشمندى آن كفايت است , تا چه رسد كه از هر درسى به درسى مى رسى مى بينى كه :

هر دم از اين باغ برى مى رسد *** تازه تر از تازه ترى مى رسد

ح قبة الارض به معانى دوم تا پنجم را در احكام نجومى بكار دارند كه براى تحصيل زايجه احكام اسلام به افق قبة الارض طالع عالم را استخراج مى كنند .