اين تجارب وجود دارد: متعلق هر دو تجربه، مشاهده گر را به خود جذب کرده و فريفته خود مي سازد؛ متعلق هر دو تجربه، غير قابل درک بوده در نتيجه سر و و مرموز است و در هر دو تجربه، شخص خود را هيچ و ناچيز مى‌بيند.

انديشه رايج و معروف ميان فيلسوفان دين، تمايز نهادن ميان تجربه مينوى و تجربه عرفانى است. چنان كه ملاحظه شد، ديويس آن‌ها را دو قسم جداگانه از تجارب دينى به شمار آورده و براى هركدام ويژگى‌هاى خاصى را برشمرده است. غالباً پيامبران، كه برخوردار از تجربه مينوى به شمار مى‌روند، كسانى شناخته شده‌اند كه به اطاعت و فرمان‌بردارى از خداوند و خضوع و كرنش در برابر او فرا مى‌خوانند؛ اما عارفان كسانى قلمداد مى‌شوند كه در پىِ جذب شدن در درياى بى‌كران هستى مطلق و فناى در بنيان هستى‌اند و اين دو دسته، برخوردار از دو نوع متفاوت تجربه به شمار مى‌روند. به همين علت است كه كسانى چون اسمارت ترجيح مى‌دهند تجارب عرفانى را نوعى كاملاً جدا از تجارب مينوى به شمار آورند.[1] به عقيده اسمارت مقوله تجربه مينوى، محدودتر و ناتوان‌تر از آن است كه بتواند تجربه عرفانى را، كه ممكن است خداشناسانه يا غيرخداشناسانه باشد، در خود جاى دهد.[2]

در ميان گزارشگران اصلى اتو، تنها، آموند[3] و لئوشلام[4] از موضع وى دفاع كرده‌اند شلام خود اعتراف مى‌كند كه انديشمندان، از زمان فردريچ هيلر، كه در آغاز قرن بيستم بوده است، تا زمان اسمارت، وينرايت و پيتر بِرگِر، خط فاصل مشخصى ميان تجارب مينوى و عرفانى قرار داده‌اند. به عقيده ايشان انديشه اساسى اتو، كه موجب شده او تجارب عرفانى را در قلمرو تجارب مينوى قرار دهد، وفادارى او به فلسفه فريس است كه يك امر ماتقدم دينى[5] را كه در پديده‌هاى دينى تجربى نهفته است، مسلّم مى‌دارد.

اتوشهود جمالى دينى(Ahndung) فريس را با احساس مينوى يكى مى‌انگارد.