فصل 10 در عمل به دائره هنديه

دائره هنديه :

چنان كه در صدر اين رساله گفته ايم , عمل به دائره هنديه در كتب و رسائل فقهيه و هيويه در تحصيل خط زوال و خط مشرق و مغرب اعتدال و خط سمت قبله از آن , در السنه علما دائر و سائر است و مشهورتر از ديگر طرق است و وجه تسميت آن به هنديه به اين جهت است كه اختراع آن منسوب به دانشمندان هند است . چنان كه فاضل بيرجندى در شرح تذكره بدان تصريح فرموده است . و همچنين ابوريحان بيرونى در رساله افراد المقال فى امر الضلال([ : [1] العمل المعروف بالدائرة الهندية و انما نسبت اليهم لا نها فى زيج الاركند و زيجات الهند و حساباتهم اول ما وقع الى مملكة الاسلام من امثالها]( .

عمل دائره هنديه :

و آن چنين است كه زمين را يا سطوح بالاى مكانات را چنان كه گفته ايم , نيك هموار سازند كه موازى افق قرار گيرد و مقياسى بدان