محمد بن اسلم الطوسي و نعمي طرطوسي که در باديه سي هزار مرد را آب دادند هر دو به خاک رابعه آمدند .آن لاف که مي زدي که سر به هر دو سراي فرو نيارم ,حال به کجا رسيد ؟

آواز آمد که :رسيدم بدانچه ديدم .رحمه الله عليها .

10

ذکر فضيل عياض

آن مقدم تايبان ,آن معظم نايبان ,آن آفتاب کرم و احسان ,آن درياي ورع و عرفان ,آن از کون کرده اعراض ,پير وقت :فضل عياض رحمه الله عليه ,از کبار مشايخ بود و عيار طريقت بود ,و ستوده اقران ,و مرجع قوم بود ,و در رياضات و کرامات شاني رفيع داشت ,و در ورع و معرفت بي همتا بود .

اول حال او آن بود که در ميان بيابان مرو و باورد خيمه زده بود و پلاسي پوشيده بود و کلاهي پشمين بر سر نهاده و تسبيحي درگردن افکنده و ياران بسيار داشتي .همه دزدان و راهزن بودند ,و شب وروز راه زدندي ,و کالا به نزديک فضيل آوردندي که مهتر ايشان بود و او ميان ايشان تقسيم کردي ,و هرگز از جماعت دست نداشتي ,و هر چاکري به جماعت نيامدي او را دور کردي

يک روز کارواني شگرف مي آمد و ياران او کاروان گوش مي داشتند .مردي در ميان کاروان بود و آواز دزدان شنوده بود .دزدان را بديد .بدره اي زر داشت .تدبير مي کرد که اين را پنهان کند .با خويش گفت :بروم و اين بدره را پنهان کنم تا اگر کاروان بزنند اين بضاعت سازم .

چون از راه يکسو خيمه فضل بديد .به نزديک خيمه او را ديد بر صورت و جامه زاهدان .شاد شد و آن بدره به امانت بدو سپرد.فضيل گفت :برو و درآن کنج خيمه بنه .

مرد چنان کرد و بازگشت .به کاروان گاه رسيد .کاروان زده بودند .همه کالاها برده ,و مردمان بسته و افگنده ,همه را دست بگشاد و چيزي که باقي مانده بود جمع کردند و برفتند ,و آن مرد نزد فضيل آمد تا بدره بستاند .او را ديد با دزدان نشسته و کالاها قسمت مي کردند .مرد چون چنان بديد گفت :بدره زر خويش به دزد دادم .

فضيل از دور او را بديد ,بانگ کرد .مرد چون بيامد ,گفت چه حاجت است ؟

گفت :هم آنجا که نهاده اي برگير و برو.