من اين را يكى از بخشهاى مهم زندگى امام سجاد ( ع ) مى دانم و احساس مى كنم كه آن حضرت , به يك حركت علمى و تربيتى در ميان جمع محدودى اكتفا نكرده بلكه حتى به يك حركت سياسى هم در اين حد دست زدند . البته بخش ديگرى هم در اين زمينه وجود دارد كه مربوط به شعر و شاعرى است و در آينده مورد بحث قرار خواهيم داد .

يكى از بخشهاى زندگى امام سجاد ( ع ) اين است كه ما ببينيم آيا اين بزرگوار برخورد تعرض آميز با دستگاه خلافت داشته اند يا نه ؟

در بحثهاى گذشته به اين موضوع اشاره مختصرى كرده ام و حالا يك مقدارى آن را بيشتر توضيح خواهم داد .

تاكتيك آغاز دوره سوم حركت ائمه ( ع )

تا آنجائى كه من در زندگى امام سجاد نگاه كرده ام و يادم هست نشانى از يك تعرض صريح و قاطع از قبيل آنچه كه در زندگى بعضى از ائمه ديگر , مثل امام صادق ( ع ) در دوران بنى اميه يا امام موسى بن جعفر ( ع ) هست , در زندگى امام سجاد ( ع ) مشاهده نمى كنيم . علتش هم آشكار است , زيرا اگر در آغاز حركت ائمه در دوره سوم از دورانهاى چهارگانه امامت , كه از آغاز زندگى امام سجاد شروع مى شود , دست به چنين حركت تعرض آميزى مى زدند مطمئنا كاروان پر مسئوليت و خطير اهل بيت به آنجائى كه