گذشت و نظريه ى هشدار دهنده ى «برخورد تمدن ها» را ساموئل هانتينگتون ابراز نموده است.

هانتينگتون تقريباً در تمام نوشته هاى خود به مسايل جهانى از نگاه استراتژيك و آن هم بر محور منافع آمريكايى مى نگرد و رهنمون مى دهد. او بى آن كه هم چون برخى تحليل گران، پايان جنگ سرد را ختم مناقشات ايدئولوژيك تلقى كند، آن را سرآغاز دوران جديد «برخورد تمدن ها» مى انگارد. وى تمدن هاى زنده ى جهان را به هفت يا هشت تمدن بزرگ تقسيم مى كند: تمدن هاى غربى، كنفوسيوسى، ژاپنى، اسلامى، هندو، اسلاو، ارتدوكس، آمريكاى لاتين و در حاشيه نيز تمدن آفريقايى به باور هانتينگتون، تقابل تمدن ها، سياست غالب جهانى و آخرين مرحله ى تكامل درگيرى هاى عصر نو را تشكيل مى دهد.

به باور هانتينگتون خصومت هزار و چهارصد ساله ى اسلام و غرب در حال افزايش است و روابط ميان دو تمدن اسلامى و غرب آبستن بروز حوادثى خونين مى شود. بدين ترتيب، پارادايم برخورد تمدنى ديگر مسايل جهانى را تحت شعاع قرار مى دهد و در عصر جديد، صف آرايى هاى تازه اى بر محور تمدن ها شكل مى گيرد و سرانجام تمدن هاى اسلامى و كنفوسيوسى در كنار هم، روياروى تمدن غرب قرار مى گيرند. خلاصه اين كه كانون اصلى درگيرى ها در آينده، بين تمدن غرب و اتحاد جامعه هاى كنفوسيوسى شرق، آسيا و جهان اسلام خواهد بود. در واقع درگيرى هاى تمدنى آخرين مرحله ى تكامل درگيرى در جهان نو است.

وى مى گويد حرف اصلى آن است كه فرهنگ و هويت هاى فرهنگى، كه در سطح گسترده همان هويت هاى تمدنى هستند، الگوى همبستگى ها، واگرايى ها و جنگ را در جهان پس از جنگ سرد تعيين مى كنند. براى اولين بار در تاريخ، سياست جهانى هم چند قطبى و هم چند تمدنى است. مدرن شدن كه با غربى شدن فرق دارد نتوانسته است به مفهوم واقعى تمدنى جهانى ايجاد كند و نه قادر به غربى كردن