---

[1]دركتاب انسان كامل از ديدگاه نهج البلاغه در مورد توحيد افعالى آمده است :

با اين كه در يك جاى قرآن فرمود قل يتوفيكم ملك الموت الذى و كل بكم

شما مى پردازد ) در جاى ديگر آن فرمود الله يتوفى الانفس حين موتها والتى لم تمت فى منامها قبض روح شما مى پردازد فافهم , پس نيك دريابيد

ديده اى خواهم سبب سوراخ كن *** تا حجب را بركند از بيخ و از بن

در كتاب شريف تفسير دعاى سحر درباره توحيد افعالى و نحوه بازگشت همه خير است به حضرت حق جل و على آمده است

پس آن كس كه فعل را به خلق نسبت دهد و يا به خيال تنزيه حق را از خلق منعزل و بر كنار از فعل خلق بداند چنين كسى قاصر است و نسبت به خود و حق تعالى ستم كرده و از حق محجوب و از بارگاه پروردگار دور مانده است , تنزيه و تقديسى كه مى كند عين تقصير و تحديد و تقليد است و در جمع مغضوب عليهم

كس كه فعل را به حق نسبت دهد بدون حفظ كثرت او نيز گمراه است و از حد اعتدال بيرون رفته و در صف ( ضالين ) است

و صراط مستقيم و راه روشن آن است كه نه قائل به تعطيل و نه متعقد به تشبيه باشد بلكه هر دو مقام توحيد و تكثير را حفظ كند و حق هر يك از حق و عبد را ادا نمايد و آن وقت براى او معناى اين آيه آشكار مى گردد كه ما اصابك من حسنه فمن الله و ما اصابك من سيئه فمن نفسك