مقدم، تالى، نتيجه ‌ در اصطلاح اهل منطق اگر بگوييم انسان حيوان است و حيوان ناطق است، پس انسان ناطق است. يا عالم متغير است و هر چيزى كه متغير است، حادث است پس نتيجه مى گيريم كه عالم حادث است.

بنابراين جمله اول را «مقدم» و جمله دوم را كه بدنبال جمله اول مى آيد «تالى» - به معنى از پى آينده - و جمله سوم را نتيجه مى گويند.[1]

شيخ تفكر را بر اساس قانون منطق و حكما تعريف مى كند و بيان مى دارد كه در علم منطق براى اثبات هر قضيه ابتدا مقدمه، آنگاه تالى لازم است سپس نتيجه بدست مى آيد كه در اين بيت مقدمه را پدر و تالى را مادر و نتيجه را كه از ازدواج پدر و مادر بدست مى آيد فرزند در نظر گرفته است.

قانون ‌ علم منطق، علمى كه با روش هاى استدلالى بحث مى كند و انسان را از خطاى ذهن باز مى دارد.

چه ‌ كيفيت

چون ‌ ماهيت

بنابراين ترتيب موارد ذكر شده در بيت قبل از نظر كيفيت و ماهيت و قرار گرفتن آنها در كنار هم - تقدم و تأخر - نيازمند به علم منطق است.

تائيد ‌ كمك كردن، تصديق كردن، منظور تائيد الهى است.

اگر در ترتيبى كه در بيت قبل بيان شد تأييدات الهى همراه نباشد و دل