نام کتاب : حديث بي کم و بيش (شرح گلشن راز شيخ محمود شبستري ) نویسنده : محمدی باغملائی، محمدکاظم جلد : 1 صفحه : 332
ظاهر و پيدا مى گردد مانند نسبت ساعت به روز و نسبت روز به
ماه و نسبت ماه به سال است زيرا چنانكه مى دانيم سال تفصيل ماه و ماه
تفصيل روز و روز تفصيل ساعت مى باشد. بنا بر اين طامت الكبرى ـ
روز قيامت ـ تفصيل جهان فانى و يوم عمل مى باشد.
تمثيل در بيان تغيير و تحول عالم در هر زمان
648) اگر خواهى كه اين معنى بدانى
تو را هم هست مرگ و زندگانى
مرگ مردن، موت، فنا(ف-م)
زندگانى زنده بودن، زيستن، حيات، عمر (ف-م)
اگر مى خواهى بدانى كه «نيست و هست جهان» و «طامت الكبرى»
چيست آنها را با مرگ و حيات خود مقايسه كن زيرا اين دو معنى نيز در انسان
كه عالم صغير است ديده مى شود.
649) ز هر چه در جهان از زير و بالاست
مثالش در تن و جان تو پيداست
زير منظور «عناصر اربعه»[1] و «مواليد سه گانه»[2] است، جهان مادى
بالا منظور عقول و نفوس و افلاك است، جهان معنوى
هر چه در عالم مادّه و ملكوت وجود دارد مثال و نمود آن در تن و جان
آدمى پيدا و ظاهر است. و به همين سبب حكما جهان را عالم كبير و انسان را
عالم صغير دانسته اند.