آثار اوست پس به حكم «لامؤثّر فى الوجود الاّ الله»[1] حقّ در همه چيز و همه جاى وجود دارد. مؤثّر حقيقى و اصلى اوست. بنابراين اى سالك تو پاى از حدّ و اندازه خود كه همانا صفت امكانى و عدمى توست بيرون مگذار. زيرا چيزى كه وجودش از خود نيست اختيار و قدرتى نخواهد داشت.

قدر ‌ نسبت دادن افعال بنده به خود(ش -ل)

از آنجا ‌ از حال خويشتن

اهل قدر ‌ اين گروه معتقدند كه بنده، خالقِ افعال خود است و صاحب اختيار مى باشد.

شيخ محمود شبسترى مخالف اين عقيده است و بيان مى كند كه:اى سالك تو از حال خود بپرس و درياب كه «قدر» چيست؟ و از تغييراتى كه در حال تو به وجود مى آيد، بدان كه «اختيار» تو به دست تو نمى باشد و آدمى بى اختيار است و به اين طريق اهل قدر را بشناس و معلوم كن كه آنها چه كسانى هستند؟

گَبْر ‌ بت پرست، زردشتى

منظور شيخ از «هر آن كس» هر دو گروه معتزله و اشاعره است كه اعتقاد به «اختيار» و قدرت بنده بر افعال خود دارند.