احوال عقبا ‌ يكى از احوال عقبا، مشاهده جمال حق است. (ش - ل)

عقل و خرد از درك مشاهده حق و معانى حقيقت عاجز است همان طور كه كور مادر زاد از ديدن رنگهاى عالم ناتوان و محروم است.

وراى عقل ‌ بالاتر از عقل (ف - م)

طور ‌ حالت، چگونگى، اندازه (ف - م)

عقل آدمى وسيله شناخت مجهولات از راه استدلال است. بالاتر از عقل، انسان حالتى دارد كه به وسيله آن مى تواند اسرار نهفته را دريابد. و آن حالت، عشق است كه از طريق دل و تزكيه نفس اسرارى را كه عقل آن را درك نمى كند، عاشق و عارف با چشم دل آن ها را مى بيند.

ايزد ‌ ب 416

جان ‌ ب1

آن «طور»ى كه وراى عقل آدمى است و از آن در بيت 428 به معنى «عشق» ياد شد، همچون آتشى است كه از برخورد سنگ و آهن بوجود مى آيد و خداوند اين آتش عشق را در جان و تن انسان قرار داده تا از طريق تصفيه دل و تزكيّه نفس، خار و خاشاك تن و هر آنچه غير حق است را بسوزاند و حقيقت وجود آدمى را روشن و آشكار سازد.

مولانا درباره آتش عشق چنين بيان نموده است: