نام کتاب : حديث بي کم و بيش (شرح گلشن راز شيخ محمود شبستري ) نویسنده : محمدی باغملائی، محمدکاظم جلد : 1 صفحه : 146
گويى كه دل انسان مركز عرش مى باشد زيرا كه دل همچون نقطه و
عرش دايره اى است كه محيط بر آن نقطه مى باشد. پس ناگفته پيداست
كه عرش دايره اى است و چون داراى حركت است پس حركت عرش دورى است و
حركت دورى تابع حركت مركز است.
214) بر آيد در شبانروزى كما بيش
سراپاى تو عرش اى مرد درويش
درويش صاحبدل، عارف، كسى كه در دلش انوار الهى تابيده و از خود فانى گشته و به حق باقى شده باشد.
عرش كه نام ديگرش فلك معدل النهار است در مدت يك شبانه روز حداقل يك
بار گرد سراپاى تو عارف شوريده دل مى گردد و تو را طواف مى كند.
در اين بيت مقصود اصلى شيخ محمود شبسترى از حركت افلاك، كوشش صاحبدلان و
كاملان واصل است كه حق را مشاهده كرده اند و به همين خاطر درباره حضرت
محمد(صلى الله عليه وآله)آمده است كه: «لو لاك لما خلقت الافلاك»[1]
215) ازو در جنبش اجسام مدوّر
چرا گشتند يك ره نيك بنگر
ازو از او، از عرش، از فلك الافلاك
اجسام مدوّر افلاك و ستارگان
گشتند گرديدند، چرخيدند
يك ره ب210
دليل آنكه بقيه افلاك و ستارگان به واسطه حركت فلك الافلاك
مى گردند و در جنبش اند چيست؟ يك بار به دقت نگاه كن و علّت اين
حركت ها را پيدا كن.