نام کتاب : حديث بي کم و بيش (شرح گلشن راز شيخ محمود شبستري ) نویسنده : محمدی باغملائی، محمدکاظم جلد : 1 صفحه : 130
همچون زنان به علت هواهاى نفسانى و لذّات دنيوى از توجه به حق
باز مانده و در كوى بدبختى منزل گزيده اى و فريفته رنگ و روى فريبنده
دنياى ظاهر گشته اى، پاى سير در طلب كمالات معنوى بيرون
نمى گذارى و از جهل و نادانى خود شرم ندارى.
181) دليران جهان آغشته در خون
تو سر پوشيده ننهى پاى بيرون
دليران جهان طالبان قرب الهى كه سالكان راه طريقت هستند.
سرپوشيده پرده تقليد بر سر انداخته.
سالكان راه حق پيوسته با نفس امّاره خود درگير و در جدال هستند و به موجب حديث «اعدا عدوّك نفسك التى بين جنبيك»[1]
نفس خود را دشمن خود پنداشته و با او در جنگ هستند و تو پرده تقليد بر سر
انداخته و چون زنان پاى از خانه هواهاى نفسانى بيرون نمى گذارى و خود
را از دست تعلقات دنيوى رها نمى سازى.
182) چه كردى فهم از اين دين العجايز
كه بر خود جهل مى دارى تو جايز
عجايز جمع عجوزه، پيرزنان
دين العجايز اشاره دارد به حديث «عليكم به دين العجايز»[2]،
دين فلاسفه نيز گويند. «مقصود از حديث فوق اين است كه انسانها در شناخت
جوهر دين به فطرت رجوع كنند. و از همان راه كه پيرزن نخ ريس به وجود خدا
ايمان آورد، ايمان بياورند پس حديث دين العجايز را نبايد بهانه دورى از علم
و معرفت كرد.»[3]
شيخ: از دين العجايز چه فهميده اى و چه استنباطى دارى كه جهل و نادانى را بر
[1] دشمن ترين دشمنان تو نفس تو است كه بين دو پهلوى تو است.