هر چند ابى هاشم معتزلى , حتى[ ( خطابا]) نيز قائل به همين مطلب شده است , لكن ما مى گوييم[ ( خطابا]) معقول نيست , چون وقتى قدرت نيست و عجز هست , خطاب معقول نمى باشد , زيرا حقيقت امر بعث به احد طرفى المقدور است . وقتى قدرت نداشته باشيم , نمى تواند بعث بشود , نمى تواند امر گردد . پس خطاب نيست , اما عقاب مى شود , چون من به اختيار مقدمات را نياورده ام و به اختيار خودم واجب از من فوت گرديده است[ : ( الامتناع بالاختيار لا ينافى الاختيار عقابا و ان كان ينافى خطابا]) .

مرحوم آقا ضياءالدين ( ره ) بر اين قاعده اشكال كرده اند و مى فرمايند اين قاعده كلاميه در محلى جارى است و بدان تمسك مى شود كه تكليف و خطابى متوجه مكلف باشد , يعنى در مقامى كه مكلف بايد امتثال كند , اگر با سوء اختيار خود را به عجز بيفكند , بدين ترتيب كه يا قدرت موجود خويش را حفظ نكند و يا بهتحصيل