موقعيت اجتماعى ويژه‌اش در ميان اعراب، انديشه نابودى اسلام را در سر مى‌پروراند; بت‌پرستان باديه‌نشين، خطرى بزرگ به‌شمار مى‌آمدند; يهوديان براى ريشه كن ساختن اسلام نقشه مى‌كشيدند; مسيحيان به تكاپو افتاده بودند و خبر بعثت پيامبر (صلى الله عليه وآله) به كشورهاى همسايه رسيده بود كه واكنش تند آنان نسبت به اين مسأله طبيعى مى‌نمود.

‌ در اين موقعيت، اصول ارزشى اسلام، كه ضامن آسايش داخلى و امنيت همه جانبه خارجى است، كاربردى‌تر شد تا آرامشى مطمئن و پايدار در زندگى فردى و اجتماعى مسلمانان پديد آورد. بدين ترتيب، به فرمان خدا، منشور مقدسى كه بخشى از قانون‌اساسى حكومت و تأمين كننده مصالح ملى امت اسلام شمرده مى‌شد از سوى پيامبر (صلى الله عليه وآله) اعلام گرديد و مورد تصويب همگان قرار گرفت. اين منشور كه هر بخش آن داراى ابعاد گوناگون است از سه بخش اصلى تشكيل شده است:

‌ 1. روابط مسلمانان اوس و خزرج در همان مقطع زمانى خاص;

‌ 2. قرارداد عدم تعرض بين مسلمانان و يهود;

‌ 3. بخش عمومى و جهانى كه حافظ وحدت مسلمانان در همه زمان‌ها است.

‌ اين منشور، كه در 15 قرن قبل منتشر شد، امروزه نيز براى از ميان بردن مشكلات اجتماعى، حقوقى، اقتصادى، سياسى و فرهنگى مسلمانان سودمند مى‌نمايد. بندهايى از اين قانون نامه عمومى چنين است:

‌ 1. مسلمانان ملتى واحدند.

‌ 2. مسلمانان بايد عدالت‌پيشه باشند و در برابر ستمگران متحد گردند، هرچند ستمگر، فرزند خودشان باشد.

‌ 3. مسلمانان بايد يار و غمخوار هم و يارى‌كننده بينوايان باشند.

‌ 4. خون‌هاى همه مسلمانان يك رنگ است و در اين جهت هيچ امتيازى ميان آنان نيست.

‌ 5‌. هر مسلمانى كه به كسى پناه دهد، پناه او نزد همه مسلمان‌ها محترم است.

‌ 6‌. اگر مسلمانى مسلمان ديگرى را بكشد، بايد قصاص شود; مگر آن‌كه مقتول از قصاص چشم بپوشد.

‌ 7. همه مسلمانان بايد در پيمان صلح شركت كنند و هيچ مسلمانى حق ندارد بدون حضور ديگران پيمان صلح منعقد سازد.