responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تاريخ تحليلي اسلام نویسنده : نصیری رضی، محمد    جلد : 1  صفحه : 67

‌ چنان كه قرآن مى‌گويد بسيارى، دختر را ننگ مى‌شمردند [1] و حتى برخى از آنان دختران خود را زنده به گور مى‌كردند [2] و اگر پدرى دخترش را زنده مى‌گذاشت، مرگ زودرس او را سعادتى براى خود مى‌شمرد. [3]

‌ غمناك‌تر از زناشويى، مسأله طلاق و متاركه بود كه با سنت‌هاى ستمگرانه، دور از انصاف و منافى با اخلاق و انسانيت همراه بوده. نه مقدماتى داشت و نه شرط و پيامد قانونى. مرد مى‌توانست، حتى بى‌هيچ بهانه‌اى، به آسانى پيوند زناشويى را بگسلد; نه شاهدى لازم بود و نه نفقه و هزينه‌اى. [4]

‌ برخى از انواع طلاق رايج بين عرب جاهلى عبارت بودند از ‌ظهار‌ [5] (تشبيه زن به مادر يا خواهر براى تحريم ابدى); ‌ايلا‌ [6] (سوگند خوردن و بلاتكليف گذاردن زن); طلاق ضرار [7] (گرفتار كردن زن بين طلاق و رجوع‌هاى مكرر).

‌ بدين ترتيب، به خوبى مى‌توان عصر جاهليت سنتى و بدوى جزيرة العرب در بهره‌كشى ظالمانه و عدم رفتار انسانى با زن را با جاهليت مدرن عصر حاضر مقايسه كرد. [8]

هـ ‌. وضعيت اقتصادى

پشتوانه‌اقتصادى عربستان، دادوستد جواهرات و سنگ‌هاى‌قيمتى، كشاورزى، دامدارى ـ‌در اندك مناطقِ برخوردار از آب ـ و درآمد حاصل از زيارت مكه در ايامى‌خاص بود. در داخل قبايل، غارت و دزدى، غنيمت‌ها، برده‌گيرى، قمار، ربا، كم فروشى و داد و ستدهاى نادرست نيز از عوامل كسب يا از دست دادن اموال بود. [9]


[1] و اذا بشّر احدهم بالأنثى ظل وجهه مسودّا... . (سوره نحل، آيه 58 و سوره انعام، آيه 5)

[2] و اذا المؤودة سئلت باىّ ذنب قتلت . (سوره تكوير، آيه 9) در اين‌باره مراجعه به اسدالغابه، ج 4 ماده قيس سودمند مى‌نمايد.

[3] دايرة‌المعارف تشيع ، ج 5‌، ص 281.

[4] پژوهشى در تاريخ پيامبر اسلام ، ص 185 به بعد.

[5]‌. سوره مجادله، آيه 2.

[6]‌. سوره بقره، آيات 226 و 227.

[7] المفصل فى تاريخ‌العرب قبل‌الاسلام ، ج 5‌، ص 552 به بعد.

[8]‌. ر.ك: نظام حقوق زن در اسلام ، مرتضى مطهرى.

[9] سوره بقره، آيه 275; سوره آل‌عمران، آيه 130; سوره نساء، آيه 161; سوره مطففين، آيات 3 ـ 1. براى آگاهى بيش‌تر ر.ك: مجمع‌البيان ، ج 4، ذيل آيه 33 سوره نور و اسدالغابة ، ج 2، ص 244 و 328.

نام کتاب : تاريخ تحليلي اسلام نویسنده : نصیری رضی، محمد    جلد : 1  صفحه : 67
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست