چه خوب است که زائر از ابتداي سفر، زمينة فراغت بال و امنيت خاطر را براي خود فراهم سازد و در اين مدت کوتاه خود از تعلقات مادي دست شسته، مناسک حج را فقط با ياد خدا و توجه به قيامت سپري کند، و از اعمال روح‌بخش حج، درس بگيرد؛ درس اخلاص، تسليم، وفاداري، قطع علايق مانع از عبادت،‌صفا و يکرنگي،‌ توجه به قيامت، جهاد با نفس، مؤدب شدن به آداب اسلامي... و پس از بازگشت از سفر، سرمشق و الگوي حسنه‌اي براي خانواده و ديگران شود.

به راستي اگر در اين سفر معنوي انسان با گذشته‌اش تفاوتي نکند، و در اعمال و اخلاقش تغييري حاصل نگردد، بهره‌اي از اين سفر معنوي نبرده و حاجي به معناي واقعي نگشته!

مناسک، قوانين، عبادات و واقعيات اين سفر، امتحاني از جانب خدا براي بندگان است،‌ تا در فضاي اين امتحان و تحمل مشقت‌هاي اين عرصه و انجام صحيح مناسک، از زشتي‌ها پاک شوند و به ارزش‌ها و فضايل آراسته گردند.

امير‌مؤمنان (عليه السلام) در رابطه با شهر مکه ـ که در دل کوه‌هاي سخت و ريگزارها و خاک و رمل قرار گرفته و کعبه که با سنگ‌هاي خارا و معمولي ساخته شده، و مشعر و عرفات و منا که در پستي ها و بلندي‌ها و فاقد طراوت