جواب: در صورت وجود مماثل، گرفتن فشار، توسط غير مماثل جايز نيست.

و در صورت عدم وجود مماثل، به مقدار ضرورت و ناچارى، مانعى ندارد. و اگر بدون لمس و نظر ممكن باشد، لمس و نظر مطلقا جايز نيست‌ [1].

سؤال 2093: آيا معاينه افراد غير بيمار، براى كنترل سلامتى آنان، در صورت لزوم تماس با نامحرم، جايز است يا نه؟

جواب: در غير موارد ضرورت جايز نيست. و مورد فوق از موارد ضرورت نيست.

سؤال 2094: آيا تعيين ضرورت به عهده عرف است يا شخص مكلف و يا افراد صاحب‌نظر؟

جواب: به عهده متخصص است و در امور پزشكى، تعيين ضرورت به عهده پزشك متخصص است كه از گفته او اطمينان حاصل شود.

سؤال 2095: نگاه كردن به عكسهاى عريان كه در كتب درسى پزشكى موجود است، اگر به قصد آموزش باشد، جايز است يا نه؟ در صورتى كه موجب ريبه گردد تكليف چيست؟

جواب: بدون قصد ريبه‌ [2] مانعى ندارد و با قصد ريبه و التذاذ جنسى و يا مفسده، جايز نيست.

سؤال 2096: آموزشهايى كه ملازم لمس و نظر بدن نامحرم است و به احتمال اينكه در آينده حفظ جان فردى، منوط به آن باشد، چه حكمى دارد؟

جواب: اگر حفظ جان يا سلامتى مؤمنين، گرچه در آينده، موقوف به اين امور باشد، به مقدار ضرورت، جايز است و اگر با دستكش يا با نگاه كردن در آينه ممكن باشد، بدون آنها جايز نيست.

سؤال 2097: در حكم تماس بدن مرد و زن نامحرم، آيا فرقى بين مسلمان و غير مسلمان مى‌باشد؟

[1]- مسائلى در اين زمينه در احكام خانواده تحت عنوان «نظر به نامحرم و گفتگو و تماس با او» مطرح گرديده است. ر. ك: ص 453.

[2]- ريبه، يعنى ترس وقوع در گناه و فساد.