جواب: اگر شيربها را به پدر زن مصالحه نكرده باشد، بلكه
بخشيده باشد و عين آن وجود داشته باشد، شوهر مىتواند استرداد كند.
سؤال 1497: شيربها كه متعارف است مىگيرند، به اين نحو است
كه كسى مىآيد به خواستگارى دختر شخصى، آن شخص قبول مىكند به شرط اينكه مثلا هزار
تومان پول نقد و دو قطعه فرش يا اجناس ديگر به عنوان شيربها بدهد. و گاه است كه
اينها را مادر يا برادر يا عمو يا غير اينها مىگيرند، آيا گرفتن آن حلال است؟ و
پس از عقد چنانچه زوج پشيمان شود، آيا پس گرفتن آن جايز است؟
جواب: دادن و گرفتن شيربها اگر به عنوان جعاله باشد. كه
مثلا اين مال را به پدر يا به برادر دختر مىدهد كه واسطه شود و رضايت او را حاصل
كند حلال است. و پس از عقد، زوج حق استرجاع آن را ندارد. و اگر مجرد پيشكشى و هبه
به پدر زوجه و يا عمو و برادر او باشد حلال است، و مادام كه عين آن باقى است
مىتواند استرجاع كند. و اگر زوج آن را به رضايت و طيب نفس نمىدهد، بلكه براى
اينكه گيرنده- با اينكه زوجه راضى به تزويج است- مانع از ازدواج نشود، حرام است.
سؤال 1498: در هنگام ازدواج، پدر يا اقوام عروس علاوه بر
مهريه، پول زيادى به عنوانهاى مختلف، مثل: جعاله، شيربها، مهر حاضر، پدر وكيلى،
تهيه جهيزيه مىگيرند. لطفا حكم آن را بيان كنيد؟
جواب: آنچه به عناوين مختلف غير از مهريه و زايد بر آن
گرفته مىشود، چند صورت دارد:
1- اگر به عنوان جعاله، اخذ شود، شرعا اشكال ندارد و حلال
است و زوج هم بعدا حق رجوع ندارد.
2- اگر براى جلب رضايت پدر دختر، يا جلب رضايت خود دختر
مىپردازد، گرفتن آن جايز است. ولى اگر زوج بخواهد مىتواند آن را تا وقتى موجود
است، پس بگيرد.
3- اگر پسر و دختر راضى به ازدواج باشند و پدر هم اصل
ازدواج را اجازه دهد ولى مبلغى را با زور و اجبار به عنوان اينكه رسم است، از زوج
بگيرد گرفتن