سؤال 1314: شخصى وصيت كرده است كه بعد از فوت او سه ختم قرآن و حج انجام دهند و مبلغى به مسجد كمك كنند، آيا ورثه مى‌توانند ختم قرآن را مقدم بدارند يا خير؟

جواب: اگر ثلث مال ميّت براى انجام امور وصيت شده كفايت كند، يا در فرض عدم كفايت، ورثه اجازه دهند از بقيه مال ميت براى انجام اين امور استفاده شود، وصيت نافذ است و مقدم داشتن ختم قرآن در مقام عمل مانعى ندارد. اما اگر ثلث مال ميت براى انجام اين امور كافى نيست و ورثه هم اجازه استفاده از بقيه اموال ميت را نمى‌دهند، بايد از ميان امورى كه به آنها وصيت شده، آنهايى را كه واجبند مقدم بدارند. و مسأله داراى صور ديگرى نيز هست كه فعلا مجال ذكر آنها نيست.

سؤال 1315: شخصى يك نفر را بعنوان ناظر در امور وصيّت قرار داده و بدون اطلاع او امورى انجام شده اين عمل صحيح است يا خير؟

جواب: چنانچه وصى طبق وصيت عمل كرده باشد، امورى را كه انجام داده صحيح است. ولى در امور بعدى لازم است عنوان نظارت را رعايت كند.

سؤال 1316: شخصى وصيت كرده كه ثلث اموال او را بمصرف خاصى برسانند و ملكى را براى اين منظور معين كرده و پس از مدتى از دنيا رفته است. اكنون ملكى را كه معين كرده اگر نسبت به موقع وصيت سنجيده شود نصف تركه بوده، و اگر نسبت به حين فوت حساب شود ثلث تركه مى‌باشد. مستدعى است بفرماييد وظيفه چيست؟

جواب: اگر وصيت به عين معين يا مقدار كلى از مال مثلا پنجاه هزار تومان باشد ثلث يا كمتر و بيشتر بودن نسبت به اموال حين وفات موصى سنجيده مى‌شود. يعنى اگر ارزش آن عين در حين وصيت بمقدار نصف تركه بود و بعد به جهت نقصان قيمت يا زيادى آن يا بدست آمدن مال ديگرى براى موصى، ارزش آن در حين وفات موصى بقدر ثلث تركه است، تمامى آن عين ثلث است. و اگر در حين وصيت ارزش آن به مقدار ثلث بود و بعد به جهت بالا رفتن قيمت يا پايين آمدن اموال ديگر موصى يا تلف بعضى از اموال او ارزش آن در حين وفات به مقدار نصف است، آن عين زايد بر ثلث است. و اگر وصيت به كسر مشاع باشد، مثل اينكه موصى بگويد ثلث مال من بعد از مرگم مال زيد باشد و بعد اموال‌