فروش يا پرداخت قسمتى از لوازم زندگى يا سرمايه كسب براى خريد خانه‌

سؤال 683: اگر كسى قسمتى از سرمايه كسب يا ابزار كار خود را براى خريد خانه بفروشد، آيا بايد خمس آن را بپردازد؟

جواب: اصل سرمايه و ابزار كار اگر مخمّس بوده خمس ندارد. ولى ترقى آن در صورتى كه در سال فروش مصرف نشود، خمس دارد.

سؤال 684: اين جانب چند سال پيش حساب خمسى داشتم، ولى به واسطه سهل‌انگارى چند سالى است كه حساب نكرده‌ام و فعلا سال خمسى ندارم. چند ماه قبل مقدارى تلمبه كشاورزى داشتم و آن را فروخته و جهت سكونت خود در قم خانه‌اى خريدارى كردم، آيا به اين منزل خمس تعلق مى‌گيرد؟

جواب: اگر خمس تلمبه‌ها را پرداخته‌ايد منزل شما خمس ندارد، و اگر خمس آنها را نداده باشيد و با عين پول متعلق خمس منزل را خريده باشيد بايد تخميس كنيد، يا به حاكم شرع مراجعه كنيد، تا امر شما را اصلاح كند.

سؤال 685: شخصى منزل مورد نياز خود را خريدارى كرده و بابت پرداخت پول آن قسمتى از اثاث منزل و طلاى همسر خود را به فروشنده داده است. آيا بايد خمس اثاث منزل و طلاى همسر را بپردازد؟

جواب: در فرض سؤال، خمس ندارد.

خانه رهنى‌

سؤال 686: آنچه امروزه مرسوم است كه پولى به صاحب‌خانه مى‌دهند و در مقابل آن در خانه سكونت مى‌كنند و به آن رهن منزل مى‌گويند در چه صورت صحيح است و آيا صاحب پول بايد پس از گذشت سال خمس آن پول را بپردازد؟

جواب: مى‌توان از طريق بيع شرط و يا اجاره منزل به شرط قرض، اين كار را انجام داد و بيع شرط به اين صورت است كه صاحب‌خانه، منزل خود را به مبلغى بفروشد و با خريدار شرط كند كه مثلا اگر تا يك سال پولت را به تو پرداختم حق فسخ داشته باشم و با پرداخت پول به خريدار، بيع را فسخ كند. و شرط قرض در