بر خلاف عمل كرده‌اند بايد روزه خود را قضا كنند و اگر در ياد گرفتن كوتاهى كرده‌اند، كفاره هم دارد.

سؤال 610: آيا متطوّق و مرتفع بودن هلال دلالت بر شب دوم مى‌كند؟

جواب: شرعا دلالت نمى‌كند.

سؤال 611: آيا رؤيت هلال در بلاد بعيده كفايت از ساير بلاد مى‌كند؟

جواب: اگر قريب الافق باشند كافى است.

سؤال 612: در صورتى كه عيد فطر مشكوك باشد و معلوم نيست ماه مبارك 29 روز مى‌باشد يا 30 روز، حكم حاكم هم دير مى‌رسد، وظيفه چيست؟

جواب: اول ماه به چند چيز ثابت مى‌شود، كه در توضيح المسائل مسأله 1780 بيان شده و روزى را كه نمى‌داند آخر رمضان است يا اوّل شوّال، واجب است روزه بگيرد.

سؤال 613: روزى كه در ايران عيد فطر اعلام مى‌شود، آيا مردم افغانستان مى‌توانند عيد بگيرند؟ اگر نمى‌شود، چطور با عيد در تهران، مردم خرمشهر و آبادان و بندرعباس مى‌توانند عيد بگيرند، ولى افغانستان نمى‌توانند؟

جواب: حكم حاكم شرع در مورد اول ماه در شهر محل اعلام و شهرهايى كه با آن شهر هم افق يا قريب الافق هستند يا در غرب آن شهر واقع شده‌اند مجزى است و حتى براى مقلدين همان حاكم كه در شهرهاى شرقى ساكن هستند ثابت نمى‌شود. لذا با اعلام رؤيت هلال در تهران، در بندرعباس و بوشهر و آبادان اول ماه ثابت مى‌شود. ولى در شرق ايران، مثل مشهد و افغانستان ثابت نمى‌شود.

سؤال 614: اگر در ايران هلال رؤيت شد، آيا در افغانستان هم اول ماه ثابت مى‌شود يا خير؟

جواب: اگر رؤيت هلال در ايران باشد براى افغانستان ثابت نمى‌شود. بلى اگر رؤيت هلال در شرق ايران باشد، در شهرهاى غربى افغانستان كه هم افق شهرهاى‌