روشن ساختن ابعاد و زواياى بحث، مفيد و مؤثر بوده‌اند، آن را به طور كامل و عميق بحث نكرده و پيش نبرده‌اند. بنابراين، هنوز پاره‌اى از جنبه‌هاى حقوقى و فقهى موضوع، ناكاويده و در خور بحث است. تعجيل و قضاوت زود هنگام، عدم توجه به جوهره مسئله و پرداختن به صورت و صدف آن، و نيز پاره‌اى از دلايل فقهىِ قابل نقد، بسان تلقّى حيات غير مستقر در مورد مرگ مغزى يا قياس ضربان قلب فرد مبتلا به مرگ مغزى به قلب جنين در دو ماهگى (قبل از دميدن روح)، و خلاصه، خلط يا تطبيق نارواى اين مسئله با برخى موضوعات مشابه، از جمله چالش‌هاى پرنوسان و نارسايى است كه دامنگير پاره‌اى از انديشه‌هاى نوشتارى گشته است.

به هر روى، مجموعه حاضر- با اعتراف به پاره‌اى از كاستى‌هاى احتمالى- تلاش خواهد كرد تا ضمن برطرف كردن خلاءهاى موجود، با رويكرد تحليلى- استدلالى، اين مسئله را به بوته نقد و بررسى بسپارد و نيز بتواند در قالبى تازه و جديد، به روشن‌تر شدن وضعيت فقهى و حقوقىِ اين عنصر از ميان انبوه مسائل نوپديد كمك نمايد و از اين رهگذر، به دين و فرهنگ كشور خويش، خدمتى- هر چند خرد- كرده باشد.

3. اهداف پژوهش‌

از آن‌جا كه موضوع اين مجموعه، بررسى فقهى و حقوقى مرگ مغزى است، اين پژوهش، بايد در سه گستره مفهوم‌شناسى، حكم‌شناختى و اثرشناسى نقش خود را ايفا نمايد. از اين رو، پرسش اصلى كه اثر حاضر پاسخ‌گوى آن خواهد بود، به اين‌قرار است:

آيا از منظر فقهى، مرگ مغزى بسان مرگ طبيعى تلقّى مى‌گردد يا خير؟ اساساً، آيا مى‌توان در فرد مبتلا به مرگ مغزى، تمام آثار حقوقى، احكام وضعى و تكليفى مرگ حقيقى را مترتب دانست؟