ديباچه‌

دانش پزشكى، بيش از ساير دانش‌ها با علم فقه در ارتباط است؛ چه اينكه بخش مهمى از پرسشهاى نوپيدا، مانند آتانازى، تغيير جنسيت، تلقيح‌مصنوعى، شبيه‌سازى و ... كه فقه را به چالش و پاسخگويى فرا خوانده، از اين دانش به حريم آن راه يافته است. از رويدادهاى مهم و نوظهور در اين زمينه، يكى پديده «مرگ مغزى» است و همين، محور پژوهش حاضر خواهد بود.

گرچه اين مسئله، بحثى نوپيداست، گستره و دامنه آن بسيار فراگير مى‌نمايد. ارتباط اين موضوع با بحث‌هاى فقهى- حقوقى و ربط وثيق آن با مباحث پزشكى و حتى مسائل فلسفى نفس، اقتضاى پيدايى جستارى كامل را فراروى پژوهشگران قرار داده است؛ چه اينكه از سويى، آسيب ديدگان مرگ مغزى به مثابه يكى از منابع تأمين اعضاى پيوندى در درمان بيماريهاى غير قابل علاج، افقهاى جديدى را در عالم جرّاحى پديد آورده‌اند، و از سوى دگر، رعايت حدود الهى و احكام شريعت مقدّس در اين عرصه، اهميتى مضاعف مى‌يابد. البته، از آن جا كه در قواعد فقه و حقوق اسلامى، واقعيت مرگ و حيات، موضوع حكم‌