به نكاح موقت در مى‌آيند (گويى) اجير شده‌اند و به اين مضمون روايات متعددى وارد شده است. [1] در هر حال، هرگاه ازدواج موقت بين مرد و زنى منعقد شود و يكى از زوجين تغيير جنسيت دهد، وضعيت مهريه چگونه خواهد بود. اين مسأله را در دو گفتار زير بررسى مى‌كنيم:

گفتار اول: تغيير جنسيت زوج در عقد موقت و مسأله مهريه‌

براى مثال، ازدواج موقت ميان مرد و زنى براى مدت شش ماه و به مهريه شش عدد سكه منعقد شده است. آن‌گاه مرد پس از اتمام ماه سوم، تغيير جنسيت مى‌دهد. طبيعى است كه ازدواج موقت باطل مى‌شود؛ چون موضوع ازدواج كه «مرد و زن» بوده، به «دو زن» تبديل شده است. هم‌چنين مرد سابق موظف است تمام مهريه را به زوجه سابق خويش پرداخت كند؛ چه اين‌كه وى خودش موجب بطلان ازدواج گشته است و موضوع ازدواج با تغيير جنسيت او از بين رفته است و زوجه در از بين بردن موضوع ازدواج، نقشى نداشته است. تغيير جنسيت زوج، مانند انصراف زوج از ادامه ازدواج موقت و يا بذل مدت مى‌باشد. هرگاه زوج در عقد موقت، بقيه مدت را بذل كند و به ازدواج موقت خاتمه دهد، موظف است مهريه بقيه ايام را نيز به زوجه پرداخت كند. و هرگاه قبل از دخول، مدت را ببخشد و از ازدواج موقت منصرف گردد، بايد نصف مهريه را پرداخت كند. [2]

گفتار دوم: تغيير جنسيت زوجه در عقد موقت و مسأله مهريه‌

هرگاه زوجه بدون كسب اجازه و توافق با زوج، تغيير جنسيت دهد، چه تأثيرى در مهريه دارد؟ مى‌توان گفت: ظاهراً ازدواج موقت به مقتضاى روايات اسلامى از «معاوضات» است. به چند روايت در اين باره اشاره مى‌شود:

[1]. آيت‌الله محمد حسن نجفى، جواهر الكلام، ج 30، ص 162.

[2]. همان، ج 30، ص 166؛ تحرير الوسيله، ج 2، ص 289؛ الحدائق الناضرة، ج 5، ص 155 به بعد.