حجت‌الاسلام دكتر عبدالكريم بى‌آزارشيرازى‌، با تحقيقى كه در اين زمينه به عمل آورده‌اند، اين حديث را جعلى مى‌دانند. [1] نيز آيت‌الله سيد حسن مرعشى در صحت مضمون آن ترديد دارند. [2] ج) اساساً عده‌اى از فقيهان، اين روايت را ضعيف دانسته و درسند روايت اشكال مى‌كنند. آيت‌ الله ميرزا حسن بجنوردى‌ مى‌گويد:

روايت ضعيف است و مشهور فقها از عمل و فتوا براساس آن روايت، اعراض كرده‌اند، ادعاى اجماع، با وجود مخالفت مشهور، از غرابت خالى نيست. [3] محقق حلى‌، صاحب كتاب «شرايع الاسلام» بعد از نقل روايت فوق مى‌گويد:

روايت ضعيف است و اجماع- ادعايى- را به دست نياورديم. [4] با توجه به آن‌چه گذشت، اگر فرضاً بپذيريم كه يك فرد هم نقش زن را ايفا كند و هم نقش مرد را ايفا كند، تفاوت دنده‌ها ميان زن و مرد قابل پذيرش نيست، چه اين كه، علم پزشكى، به وضوح تساوى دنده‌ها را بيان مى‌كند. با اين حال، فرازهاى آغازين روايت، كه ملاك جنسيت را براساس مجراى بول بيان مى‌كند، مورد پذيرش است؛ چون چنين مضمونى، در روايت‌هاى متعدد ديگر، مورد تأكيد قرار گرفته است؛ بنابراين، اين فرد اگر از مجراى زنانه بول كند زن است، و گرنه مرد است. اين مطلب، بارها از زبان حضرت اميرمؤمنان (ع) نقل شده است:

انَّ علياً كانَ يقولُ: الخنثى يوّرث مِن حيثُ يبولُ .... [5]

امام على (ع) پيوسته مى‌فرمود: ميراث خنثى بر اساس مجراى بول تعيين مى‌شود.

[1]. سخنرانى عبدالكريم بى‌آزار شيرازى، كنگره پزشكى قانونى، تهران، تيرماه 83.

[2]. سيدحسين فتاحى‌معصوم، مجموعه مقالات وگفتارهاى ديدگاه‌هاى اسلام در پزشكى، ج 2، ص 82- 83.

[3]. ميرزا حسن بجنوردى، القواعد الفقهية، ج 2، ص 59: «الرواية ضعيفة و المشهور اعرضوا عن العمل بها و ادعاء الاجماع مع مخالفة المشهور لايخلو من غرابة».

[4]. به نقل از: جواهر الكلام، ج 39، ص 284: «والرواية ضعيفة و الاجماع لم نتحققه».

[5]. شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، ج 17، ص 573، ابواب ميراث الخنثى، باب 1، حديث 1.