و تنبيه بدنى كودك و غلام نبايد بيش از ده تازيانه باشد.

مستند اين نظريه روايتى است كه مرحوم شيخ صدوق از پيامبر اكرم (ص) نقل نموده است. آن حضرت فرموده‌اند:

«بر هيچ حاكمى كه به خداوند متعال و روز قيامت معتقد باشد، جايز نيست بيش از ده ضربه شلّاق بزند، مگر در حدود». [1] نكته‌اى كه در مورد اين روايت وجود دارد، اين است كه روايت از نظر سند اعتبار ندارد و مُرسَل است؛ ليكن بنا بر نظر كسانى كه معتقدند اگر در موردى مرحوم شيخ صدوق روايت مرسله را به صورت صريح و روشن با لفظ «قال» به پيامبر گرامى اسلام و يا امام معصوم (ع) نسبت دهد، به منزله مسند است، روايت فوق از نظر سندى معتبر مى‌گردد. دلالت آن نيز بر مدّعا روشن است؛ زيرا، تأديب از نظر ماهيت يا به منزله‌ى تعزير و يا سبك‌تر از آن است، و در هر دو صورت، نبايد بيشتر از ده تازيانه باشد.

البته روايت ديگرى نيز وجود دارد كه مرحوم محدّث نورى آن را نقل نموده است، و مى‌تواند به عنوان مستند اين نظريه قرار گيرد. طبق اين روايت، امام رضا (ع) فرموده است:

«مقدار تعزير ده تازيانه تا سى‌و نُه ضربه است؛ ولى مقدار تأديب از سه تا ده ضربه است». [2] آن‌چه در پاسخ نظريه اوّل بيان شد، در مورد اين نظريه نيز جارى است. به اضافه اين مطلب كه طبق نظر آن عدّه از علما كه مبناى مذكور در مورد تصحيح اعتبار مرسلات مرحوم شيخ صدوق را قبول ندارند، روايت مرحوم صدوق از نظر سند

[1]. محمّد بن بابويه قمى (شيخ صدوق)، من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 73، ح 5143؛ محمّد بن حسن حرّ عاملى، وسائل الشيعة، ج 18، ص 584، باب 10 از ابواب بقية الحدود، ح 2؛ «لا يحلّ لوالٍ [حاكم‌] يؤمن بالله واليوم الآخر أن يجلد أكثر من عشرة أسواط إلّا فى حدّ».

[2]. ميرزا حسين نورى، مستدرك الوسائل، ج 18، ص 194، باب 6 از ابواب بقية الحدود، ح 1؛ به نقل از: فقه الرضا، ص 42؛ «التعزير ما بين بضعة عشر سوطاً إلى تسعة وثلاثين، والتأديب ما بين ثلاثة إلى عشرة».