قابل پيش‌بينى پس از بروز آفت به نحوه‌اى آن را دفع مى‌كنند؛ در برخى از موارد سمپاشى مى‌كنند، و در پاره‌اى ديگر براى پيشگيرى از رشد آفت و سرايت آن به گل‌هاى ديگر، به حذف آن شاخه گل و يا گل آفت‌زده مى‌پردازند، تا گل‌هاى ديگر گرفتار آسيب نشوند.

پس از آن‌كه خداوند، فرزندان، اين گل‌هاى آسمانى را به والدين آن‌ها عنايت كرد، تربيت آن‌ها نيز مراقبت ويژه‌اى لازم دارد كه در كتب تربيتى و آموزه‌هاى دينى ما به وفور به آن پرداخته شده است و پرداختن به آن در اين مقاله بيرون از فنّ بلاغت است.

گل‌ها گرفتار آفت مى‌شوند

همان‌گونه كه گذشت، زحمات طاقت‌فرساى باغبانان و گل‌كاران هميشه ثمربخش نبوده و گاه گل‌ها نيز گرفتار آفت مى‌شوند. در چنين شرايطى، باغبان با رشادت و مهارت‌كامل بايد به جنگ آسيب‌ها برود، تا گل و يا گل‌ها را نجات دهد؛ برخورد با آسيب‌ها، گونه‌هاى فراوانى دارد، وبايد در هر مورد، روش مناسب با آن در نظر گرفته شود، گاه با معالجه و درمان گل و گياه آسيب ديده است و در شرايطى هم چاره‌اى جز حذف شاخه و گل آفت‌زده نيست.

كودكان نيز همچون گل‌ها گرفتار آسيب‌ها و آفت‌ها مى‌شوند، گاه آسيب است و درمان‌پذير، كه بايد با تدبير صحيح به درمان آن پرداخت، و پدر و مادر در اين‌گونه موارد اگر خود مهارتى ندارند، بايد از كارشناسان دلسوز مسائل تربيتى كمك بگيرند.

گاه، آسيب به هر جهت تبديل به آفت مى‌شود و كار را دشوارتر مى‌كند، كودك، دچار بزهكارى مى‌گردد كه نمى‌توان از آن اغماض كرد. از يك سو، در شريعت اسلام، كودكان غير مكلفند و از طرفى، رها كردن آنان در دام سركشى‌ها به منزله آن است كه آنان را از لبه پرتگاه جهالت و نادانى به قعر آتش بزهكارى بياندازيم، چه بايد كرد؟

براى آشنايى با نظر اسلام در پاسخ به اين سؤال توجّه به چند نكته ضرورى است:

1. اسلام براى كودكان بزهكار تنبيه حدّ را در نظر نگرفته است؛ زيرا، حدّ