توسط معصومين عليهم صلوات اللَّه مطرح شده و با بيان «علينا إلقاء الاصول وعليكم التفريع» [1] صحاب‌شان را به استنباط احكام شرعى از اين اصول ترغيب نموده‌اند.

بخشى از اين كليات به «قواعد فقهيه» معروف گرديده و مورد توجّه فقها قرار گرفته و كتاب‌هاى مستقلّى در تبيين آن‌ها نگاشته شده است.

علم فقه نيز به مانند ديگر علوم از رشد فزاينده‌اى برخوردار است؛ چه بسا در ذخايرى كه از سلف صالح به دستمان رسيده است، شاهد كتابى باشيم كه جامع كثيرى از قواعد فقهى است و حال آن‌كه آيندگان همان حجم را، تنها به بررسى يك قاعده فقهيه اختصاص داده‌اند، نكات ابهام را از آن زدوده و به تحقيق و پژوهش در موارد نياز پرداخته‌اند.

مركز فقهى ائمه اطهار عليهم السلام كه در سال 1376 هجرى شمسى به امر مرجع عاليقدر شيعه مرحوم آيت اللَّه العظمى‌ فاضل لنكرانى قدس سره تأسيس شده و پس از ارتحال معظّم له نيز بحمد اللَّه به فعاليت‌هاى خود طبق وصيّت ايشان با قوّت هرچه بيشتر ادامه مى‌دهد، يكى از مسؤوليت‌هاى مهم خويش را نشر تحقيقات و پژوهش‌هاى نوين فقهى مى‌داند.

پژوهشى كه پيش رو داريد درس‌هاى خارج قواعد فقهيه استاد حوزه علميه قم، حضرت آيت‌اللَّه آقاى حاج شيخ محمّد جواد فاضل لنكرانى‌ «دام ظلّه» پيرامون قاعده‌ى معروف «ضمان يد» است كه آن را فقيهانه مورد كنكاش علمى قرار داده، و در تبيين اين قاعده، به نكات بديعى پرداخته‌اند كه در آثار پيشينيان كمتر به چشم مى‌خورد. اين بحث، محصول درس‌هاى معظّم‌له در ماه مبارك رمضان است كه پس از پياده شدن از نوار در مركز فقهى ائمه اطهار عليهم السلام و تكميل برخى از مباحث توسّط معظّم له، به همّت برادر ارجمند جناب حجة الاسلام والمسلمين آقاى سيّد جواد حسينى‌خواه‌ «دامت تأييداته» و به قلم شيواى ايشان پس از تحقيق و تخريج‌

[1]. محمد بن حسن حرّ عاملى، وسائل الشيعة، ج 27، ص 62، ح 52.