عبارت‌ «كُلُّ مَا أَنْزَلَ بِهِ الرَّجُلُ مَاءَهُ فِي هَذَا وَشِبْهِهِ» در مقام بيان قاعده‌اى عمومى در انزال است، و آن اينكه مرد بايد از روى اختيار با حليله‌اش انزال ماء داشته باشد، حتّى تنهايى حق استمناء ندارد. حال اگر با حليله خود نزديكى كرده و انزال كرد و نطفه‌اش را در رحم ديگرى قرار دادند، بسيار بعيد است استظهار اينكه روايت شريفه اين مورد را نيز شامل باشد، بسيار بعيد است، بلكه روايت فقط در مقام بيان انزال بدون سبب شرعى است، مانند وطى بهيمه، استمناء، لواط و ... و شامل مانحن فيه نمى‌شود.

نتيجه بررسى روايات‌

مهم‌ترين اشكالى كه به استدلال به اين روايات وارد است به طور خلاصه آن است كه اين روايات شامل محل بحث و نزاع ما نمى‌شوند، كه به وسيله ابزار، نطفه و منى مرد را در رحم زن اجنبيّه قرار دهند.

به عبارت ديگر، از اين روايات مناط و ملاكى را استنباط نمى‌كنيم كه قرار دادن نطفه در رحم اجنبيّه به هر طريقى كه باشد، حرام است، چنان كه برخى از فقهاء چنين استفاده كرده‌اند.

حال كه چنين حكمى به دست نياورديم، اگر شك كنيم كه آيا اين كار حلال است يا خير، همان اصل اوّلى در مقام را جارى كرده و حكم به برائت و حلّيت تلقيح مصنوعى به شكل دوم مى‌كنيم. مگر آن كه بتوانيم با ادلّه ديگر، حرمت را اثبات كنيم، كه در ادامه، اين ادلّه را مورد بررسى قرار مى‌دهيم.