به
عبارت ديگر، فارغ از اينكه قائل به جواز يا عدم جواز هر يك از شكلهاى تلقيح
مصنوعى باشيم، جنين متولّد شده از اين راه، حكمش چيست؟ مثلًا فرزند كيست؟ پدر و
مادر او چه كسانى هستند؟ از چه كسى ارث مىبرد؟ و ...
لازم
به ذكر است كه بخش عمده اين نوشتار به محور اول، يعنى حكم تكليفى تلقيح مصنوعى،
اختصاص دارد، ولى به تناسب مباحث و موضوعات، به بيان حكم جنين و فرزند تكوّن يافته
نيز مىپردازيم.
3.
ترسيم اجمالى شكلهاى مختلف تلقيح مصنوعى
از
آنجا كه نابارورى و عدم توانايى زوجين در توليد مثل، عوامل و علل متفاوتى مىتواند
داشته باشد، بسته به اين عوامل، شكل تلقيح مصنوعى نيز فرق مىكند و علم پزشكى
امروز به اين توان علمى دست يافته است كه ديگر هيچ زن و شوهرى نباشند كه نتوانند
فرزند داشته باشند. از اينجاست كه روشها و اقسام مختلف تلقيح مصنوعى پديد مىآيد
و شكلهاى مختلف آن نمود پيدا كرده و منتظر پاسخهاى فقهى و قانونى هستند.
از
منظرهاى گوناگون، براى تلقيح مصنوعى مىتوان تقسيم بندىهاى مختلفى ارائه كرد.
در
يك تقسيم بندى كلى، تلقيح مصنوعى بر دو قسم مىباشد:
الف.
تلقيح با نطفه يا اسپرم شوهر
ب.
تلقيح با نطفه يا اسپرم مرد بيگانه (اجنبى)
و
يا از نظر حقوقى و فقهى مىتوان آن را به دو قسم زير تقسيم كرد:
الف.
تلقيح ناشى از نكاح، بدون دخالت نطفه بيگانه، كه خود آن به صورتهاى مختلف قابل
تقسيم است.