اساس جبرى گرى او را مسئله «مخلوق بودن افعال بندگان>» تشكيل مى دهد، زيرا وى به پيروى از اهل حديث معتقد است كه كارهاى انسان مخلوق و آفريده خداست و انسان تجلى گاه فعل خداست و به يك معنا، ابزارى بيش نيست. اينك اين مسئله را پى مى گيريم.

آيا افعال بندگان آفريده خداست

اهل حديث و اشاعره اتفاق نظر دارند كه تمام كارهايى كه از انسان سر مى زند، مخلوق خداست و انسان هيچ نوع نقشى جز اين كه محل فعل خدا باشد ندارد و برخى از آنان نوعى به موقعيت انسان تأكيد كرده و او را ابزار و ادوات خدا دانسته است; اگر بخواهيم نظريه اشاعره را در قالب مثالى تحليل كنيم بايد بگوييم:نجّار با ارّه خود، چوب را دو نيم مى كند و با تيشه خود چيزى را مى كند، كننده واقعى نجار است و ارّه و تيشه ابزار است، آنان معتقدند كه نقش انسان در مجموع افعال خود، نسبت به خدا همان نقش ابزار نجّار است و فاعل واقعى و به اصطلاح نجار حقيقى خداى متعال است .

اساس اين نظريه مربوط به يك مسئله كلامى است كه همان توحيد در خالقيت مى باشد.

توحيد براى خود مراتبى دارد مانند:

1. توحيد ذاتى، خدا يكى است، و نظير ندارد;