نفر حقيقتاً انتساب پيدا مى كند، نفس انسانى و قواى او را در نظر بگيريد، خداوند ذات و صفت و فعل نفس را نمونه اى براى درك موقعيت ذات و صفات خدا و فعل خود قرار داده است، چنانچه كه مى فرمايد:

(وَ فِي الأَرْضِ آيَاتٌ لِلْمُوقِنِينَ * وَ فِي أَنْفُسِكُمْ أَفَلاَ تُبْصِرُونَ);[1]

در زمين براى اهل يقين نشانه هايى وجود دارد، و نيز در وجود شما نشانه هايى است، آيا نمى بينيد؟

توضيح اين كه: هر يكى از حواس پنج گانه براى خود فعل ويژه اى دارد. حس بينايى كارش، احضار صورتى كه ديده شده و چشم از آن منفعل گشته و همچنين قوه سامعه، كارش احضار آنچه شنيده شده و گوش از آن منفعل گشته در حالى كه اين دو نوع فعل منسوب به حس باصره و سامعه هست، فعل خود نفس هم هست و در حقيقت، نفس سميع و بصير است و كار نفس تنها به كارگيرى اين قواى پنج گانه نيست بلكه بالاتر و برتر از آن است، زيرا آنچه را كه حواس پنج گانه انجام مى دهند كأنّه خود نفس انسانى انجام مى دهد و لذا نفوس انسان باصره و سامعه هستند.

به ديگر سخن، نفس در تمام قوا حضور دارد، در چشم بيننده، در گوش شنونده، در دست حركت كننده و در پا دونده است.