(... قل ما يكون لى أن أبدّله من تلقاء نفسى...) (يونس / 15).

«بگو ممكن نيست از نزد خود پيام الهى را دگرگون سازم».

در اين جا بحث هاى مقدماتى، پايان پذيرفت، اكنون وقت آن رسيده است كه به تفسير «پلوراليزم دينى» و قرائت ها يمختلف و به تعبير روشن تر تفسيرهاى گوناگون آن بپردازيم:

در گذشته يادآور شديم كه نظريه «پلوراليزم دينى» تفسير و قرائت هاى گوناگون دارد و بدون بررسى يكايك اين قرائت ها نمى توان درباره آن داورى كرد، چه بسا ممكن است تفسيرى از آن صحيح و استوار، و تفسير ديگرى، باطل و بى پايه باشد.

نخستين تفسير از آنن «كثرت گرايى رفتارى» است يعنى پيروان همه اديان (به تعبير نظريه پردازان) يا شرايع (به تعبير ما) در پرتو يك رشته مشتركات مى توانند در كنار يكديگر زندگى كنند، و همديگر را تحمل نمايند و به اصطلاح سياستمداران تز «زندگى مسالمت آميز» را پياده كنند و گاهى در اين مورد به اندازه اى پيش مى روند كه «لائيك ها» و «اومانيست ها» را نوعى صاحب دين انگاشته كه مى توان با آنان نيز، به صورت مسالمت آميز زندگى كرد.

اصولا وجود مشتركات ميان شرايع و به تعبير ديگر اديان قابل انكر نيست و به قول «ويليام الستون» اديان از همپوشايى متنابهى برخوردارند، البته اين وجوه مشترك ميان اديان توحيدى يعنى هيودين و مسيحيت و اسلام چشم گيرتر است. البته اختلافات و تعارض هايى نيز وجود دارند خصوصاً در نحوه نگرش آن ها به فعل خدا در تاريخ، بنابراين ضمن پذيرش تفاوت ها ميان اديان نبايد تصور كرد كه