درصد اسلامى قيام نكنند، و شايد هم احساس مى كردند كه اگر با قدرت هاى موجود، درگير شوند، و اصرار ورزند كه آنان بر طبق موازين و معيارهاى اسلامى رفتار نمايند همين حكومت موقت كه حافظ شعار و آرم تشيع نيز هست نيز دستخوش حوادث شود و از بين برود و سرانجام كار به جنگ داخلى، و خونريزى بكشد.

قرن چهاردهم اسلامى، عصر طلوع خورشيد آزادى بود، در اين قرن، ملت هاى در بند، به تدريج آزاد شده و آزادى و استقلال خود را بازيافتند هر چند اين آزادى ها به حد كمال خود رسيده بلكه در مسير شكوفايى قرار گرفته است.

كوشش هاى ثمربخش مجاهد بزرگ مرحوم سيد جمال الدين اسدآبادى و موضع گيرى هاى سرسختانه وى در قبال حكومت هاى غربى، شرق و شرقيان را تكان داد، و سبب شد كه ملل اسلامى، به سوى ارزش هاى راستين آيين خود باز گردند، و به عمر حكومت هاى خودكامه، خاتمه بخشيدند و به فكر تأسيس حكومت هاى اسلامى افتادند.

در آغاز قيام ملت شريف ايران براى تبديل استبداد به مشروطيت، فقيه بزرگ اسلام، مرحوم آية الله نائينى كتاب ارزنده اى درباره حكومت اسلامى نوشت و در سال 1327 قمرى برابر با 1288 شمسى، به نام «تنبيه الامة و تنزيه الملّة» منتشر ساخت و مراجع بزرگ اسلام مانند مرحوم آية الله خراسانى، و آية الله مازندرانى بر آن تقريظ نوشتند.

چيزى نگذشت كه بار ديگر، اسبتداد، چهره كريه خود را نشان داد، و حكومت نيم بند مشروطه به ديو استبداد تبديل گرديد. و از اميدها و آرزوها كاست.