جهان نيست و جهان نيز به اعمال آن بى تفاوت نمى باشد. و با توجه به آيه ياد شده در زير اين حقيقت روشن مى گردد:

(ولو أنّ أهل القرى آمنوا و اتّقوا لفتحنا عليهم بركات من السّماء و الارض...).[1]

«هرگاه افراد جامعه داراى ايمان و تقوا باشند درهاى رحمت آسمان و زمين را بر روى آنان باز مى كنيم...».

شكى نيست كه جامعه براى خود وجود و اصالتى دارد، وجودى مستقل، و افراد آن، به منزله اعضاى پيكر اجتماع مى باشند، ولى بايد درباره نحوه اين ارتباط تا اندازه اى دقت كرد.

گاهى همبستگى و ارتباط اجزاء يك شىء، ارتباط ميكانيكى و ماشينى است به گونه اى كه اجزاء يك ماشين و يك كارخانه به همديگر بستگى دارند و به خاطر همين همبستگى، تغيير در يك نقطه، مايه دگرگونى در نقطه دگر مى گردد. عيناً مانند دو كفّه ترازو كه سنگينى يك كفّه، مايه بالا رفتن كفّه ديگر مى شود اين نوع ارتباط را، ارتباط ماشينى و ميكانيكى مى ناميم. همبستگى اجزاء اين نوع از پديده ها در عين اين كه در ميان اجزاء آن پيوند خاصى وجود دارد، و دگرگونى در يك گوشه از آن، در تمام اجزاء آن مؤثّر است، مع الوصف از همبستگى ميكانيكى تجاوز نمى كند و