نام کتاب : مسائل جديد كلامى نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 305
افرادى كه به پيروى از آباء و اجداد خود و يا بزرگان و رهبران جامعه، به عقيده اى گرويده اند، سخت انتقاد كرده است. قرآن با بيان اصلى كلى، همه را به پيروى از «علم قطعى» دعوت كرده و از ترتيب اثر دادن به حدس ها و گمان ها به شدّت نهى نموده است و ريشه ى بسيارى از تباهى ها را، پيروى از ظن و گمان مى داند:
(و لا تقف ما ليس لك به علم انّ السمع و البصر و الفؤاد كلّ اولئك كان عنه مسئولا).[1]
«از آن چه به آن آگاهى ندارى پيروى مكن، چرا كه گوش و چشم و دل همه مسئولند».
(و ان تطع أكثر من فى الارض يضلّوك عن سبيل الله ان يتّبعون الاّ الظنّ و ان هم الاّ يخرصون).[2]
«اگر از بيشتر كسانى كه در روى زمين هستند اطاعت كنى، تو را از راه خدا گمراه مى كنند، (زيرا) آن ها تنها از گمان پيروى مى كنند و تخمين و حدس (واهى) مى زنند».
خداوند در قرآن تنها كسانى را به لقب «عبادى» (بندگان من) و «ولوا الالباب» (صاحبان خرد و انديشه) مفتخر مى كند كه همه سخنان را بشنوند و در آن ها تدبّر كنند و سپس «بهترين» آن ها را برگزيده و از آن پيروى كنند:
(فبشّر عباد الّذين يستمعون القول فيتّبعون احسنه اولئك الّذين هداهم الله و اولئك هم اولوا الالباب).[3]
[1] اسراء / 36. [2] . انعام / 116. [3] . زمر / 17 و 18.
نام کتاب : مسائل جديد كلامى نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 305