انجيل در امور دينوى دخالت نمى كند و با تسبيح نمى توان بر جهان حكومت كرد.

لوتر هم چنين مى گفت: «مؤمنين خود كشيش خويشند».

اين عقيده بدان معناست كه هر فرد قادر به درك مبانى و معارف و احكام دينى است و جامعه بى نياز از كليسا و روحانيت و دين شناسان است.

اين جنبش در واقع موجب جدايى دين از سياست شد.[1]

مخالفت كليسا با علم و دانش سابقه بس طولانى دارد. آنان هر نوع علم و فنى را كه رنگ غير دينى و غير ارسطويى داشت ممنوع اعلام كرده و دارنده آن را ملحد مى دانستند، و براى جلوگيرى از رسوخاين فكر تشكيلاتى به نام «انگيزيسيون» پديد آورده بودند ك هبراى خود داستان هاهى مفصلى دارد و كسانى كه بخواهند از برخورد شقاوتمندانه كليسا با ارباب علم و دانش آگاه شوند مى توانند به اريخ تمدن «ويل دورانت» مراجعه كرده و بخش انگيزيسيون آن را مطالعه نمايند.[2] و محاكمه گاليله و توبه نامه او از سخن راندن درباره حركت زمين چهره سياه كليسا را در مقاومت با علم و دانش به خوبى نشان مى دهد.

اين نوع برخوردها خشم و نفرت مردم را از رهبران دينى برانگيخته و سبب مى شد كه علم و دانش و امور اجتماعى و سياسى از دست آن ها باز پس گرفته شده، و فعاليت كليسا به بخش كوچكى منحصر گردد.