خالق انسان در رتبه ى انسان نيست كه رقيب و مخالف او باشد، بلكه در ساحت برترى قرار دارد كه به انسان از ديدگاه يك معلم دلسوز و مهربان مى نگرد.

طبعاً نبايد دستورهاى او را مخالف آزادى دانست بلكه بايد آن را به عنوان تعديل غرايز سركش تلقى كرد.

اين كه گاهى گفته مى شود: انسان ميان دو اصل (آزادى» و «تكاليف» دينى) مخالف درگير است كه اگر اوّلى را بگيرد بايد دومى را رها كند و اگر دومى را برگزيند، آزادى را از دست داده است. اين نوع نگرش به تعاليم مذهبى نگرشى واقع بينانه نيست. تعاليم دينى، ساخته و پرداخته ى انسان رقيب نيست كه به حريم آزادى او تجاوز كند، بلكه اين تعاليم از جهانى برتر همراه با رحمت و مهربانى فرود آمده است. در اين صورت، نبايد معادله ى رقابتى ميان اين دو برقرار كرد، بلكه بايد هر دو را گرفت. اين جا اگر بخواهيم از مثلى بهره بگيريم، بايد بگوييم: تعاليم دينى از قبيل تربيت پدر و مادر است كه كودك را از آزادى مطلق باز مى دارد. در چنين شرايط به فكر كسى نمى رسد كه يا بايد كودك آزاد باشد يا فرمان پدر و مادر اجرا گردد. بلكه همگان به خاطر آگاهى از نياز كودك به تربيت و گستره ى آگاهى پدر و مادر يك نظر بيش نمى دهند و آن اين كه ازادى كودك بايد در محدوده امر و نهى پدر و مادر صورت باشد.

در اين جا حديثى كه از رسول گرامى(صلى الله عليه وآله) درباره ى پيامبران وارد شده است و با گفتار ما تناسب بيشترى دارد نقل مى كنيم و آن اين كه:

«ولا بعث الله نبياً ولا رسولا حتى يستكمل العقل و يكون عقله أفضل من