در جنگ صفين، چه از راه سخنرانى هاى پرشور و تشويق ياران على(عليه السلام) جهت شركت در جنگ، و چه از رهگذر پيكار با قاسطين، نقشى فعال داشت[1] در جريان حكميت نيز يكى از شهود اين ماجرا از طرف على(عليه السلام) بود.[2]

حسين بن على(عليه السلام) پس از شهادت على(عليه السلام) در كنار برادر خويش، رهبر و پيشواى وقت، حسن بن على(عليه السلام)قرار گرفت، و هنگام حركت نيروهاى امام مجتبى(عليه السلام) به سمت شام، همراه آن حضرت در صحنه نظامى و پيشروى به سوى سپاه شام حضور داشت، و هنگامى كه معاويه به امام حسن(عليه السلام) پيشنهاد صلح كرد، امام حسن، او و عبدالله بن جعفر را فراخواند و درباره اين پيشنهاد، با آن دو به گفتوگو پرداخت.[3] و بالاخره پس از متاركه جنگ و انعقاد پيمان صلح، همراه برادرش به شهر مدينه بازگشت و همان جا اقامت گزيد .[4]

اوضاع سياسى و اجتماعى

در زمان امام حسين(عليه السلام) انحراف از اصول و موازين اسلام، كه از «سقيفه» شروع شده و در زمان عثمان گسترش يافته بود، به اوج خود رسيده بود. در آن زمان معاويه كه سال ها از سوى خليفه دوم و سوم به عنوان استاندار، در منطقه شام حكومت كرده و موقعيت خود را كاملاً تثبيت كرده بود، به نام خليفه مسلمين سـرنوشت و مقـدرات كشور اسلامى را در دست گرفتـه، حزب ضـد اسلامى اموى را بر امت اسلام مسلط ساخته بـود و به كمك عمّال ستمگر و يغماگر خود