نزول دفعی و تدریجی قرآن

شکی نیست که قرآن مجید بطور تدریج در عرض بیست و سه سال بر رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله نازل شده است، از طرف دیگر می‌خوانیم که قرآن در ماه رمضان و در یک شب نازل شده است به عبارت دیگر، آیه: شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ بقره/ 185 صریح است که قرآن در ماه رمضان نازل گشته و آیه:
إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ قدر/ 1 و آیه إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ دخان/ 3 نشان می‌دهد که در یک شب نازل گردیده است، مقایسه هر سه آیه روشن می‌کند که آن شب در ماه رمضان بوده است و از روایات فهمیده می‌شود که شب بیست و سوم از رمضان بوده است.
از آن طرف می‌بینیم که کفار مکه اعتراض کرده و می‌گویند: چرا قرآن به یک بار نازل نمی‌شود؟ در جواب می‌فرماید: این برای آن است که با ادامه وحی، قلب تو را استوار و مطمئن کنیم و اگر همه‌اش به یک بار نازل می‌شد، وحی قطع می‌گردید دیگر رابطه تو با خدا برقرار نمی‌شد وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً کَذلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَکَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِیلًا