اولا، در آیات مکّی حکم به‌طور قاطع، و امر به طرز مؤکّد است و این قاطعیت حکم و مؤکّد بودن امر، هر دو، مستقیما و بلاواسطه از جانب خدای متعال است. قوله تعالی: «وَ قَضی رَبُّکَ الخ» [3] و قوله عزّ و جلّ: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ الخ» [4]
ثانیا، موضوع حکم قاطع و موضوع امر مؤکّد به‌طور صریح و به صورت دستور العمل کلی و مشخص، تعیین شده و چنان‌که در دو آیه 23 سوره اسراء و 90 سوره نحل، احسان در آیه اول به‌طور مقید به والدین، و در آیه دوم به‌طور مطلق بیان شده است. «وَ قَضی رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا کَرِیماً»، [5] و قوله عزّ و جلّ:
«إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبی وَ یَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ.» [6]

در آیات مدنی مصادیق موضوع به صورت شخصی و جزئی، و متفرعات آن:
جهات منفی انحرافی، جهات مثبت و مستقیم آن و نتیجه و پاداش موضوع در صورت محقق شدن آن و یا خسران و کیفر آن در صورت مخالفت با موضوع، در مجموع آیات بیان شده است.

هم در آیات مکّی و هم در آیات مدنی، قبل از بیان: «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»،* امر به توحید در لسان مؤکد؛ یعنی نهی از عبادت غیر پروردگار، قوله تعالی: «أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ