نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 588
چهارم-
خوبی مسیئ را در ازای بدی او قرار دادن، و بدی او را به واسطه خوبیاش دفع
کردن. در تفسیر نور الثقلین، جلد سوم، صفحه 551، در حدیث 111، به نقل از
کتاب کافی، و به روایت ابن محبوب، از امام صادق علیه السّلام، بعد از مقدمه
حدیث، چنین میخوانیم: نعیم بن دجاجه اسدی که بر اثر خطایی، امیر
المؤمنین، علی علیه السّلام به احضار و تنبیه او امر فرموده بود، به امیر
المؤمنین علیه السّلام گفت: به خدا سوگند که بودن با تو ذلّتآور، و جدایی
از تو کفر است. پس همین که حضرت این سخن را شنید، فرمود: تو را مورد عفو
قرار دادیم؛ زیرا خدای عزّ و جلّ میفرماید: «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ
أَحْسَنُ السَّیِّئَةَ»، امّا این سخن که بودن با تو ذلّتآور است، سخن بدی
است که تو آن را کسب کردی، و این سخن که جدایی از تو کفر است، سخن خوبی
است که تو آن را کسب کردی، پس آن بدی به واسطه این خوبی دفع شده و از دو
امر بدی و خوبی چیزی نمیماند (اصل حدیث و شرح آن در همین فصل، در بحث:
«حسن سلوک در تفاسیر روایی» گذشت).
ط- معنا و مفهوم نهم احسن اشاره
یکی از معانی و مفاهیم احسن، فی قوله تعالی: «وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا
مِمَّنْ دَعا إِلَی اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنِی مِنَ
الْمُسْلِمِینَ»، [1] میباشد، و آن، در معرفی بهترین قول است؛ یعنی بهترین
قول از آن کسی است که دعوت او بهسوی خدای تعالی بوده و عملش صالح است و
گفته او این میباشد که: البتّه، من از مسلمانانم.
دعوت الی اللّه و قول احسن
دعوت از روی ایمان و خلوص و مبرای از شرک و براساس بینش و بصیرت، به سوی
توحید خدای تعالی، قول احسن است؛ زیرا قرآن کریم در آیه 108 سوره یوسف
میفرماید: «قُلْ هذِهِ سَبِیلِی أَدْعُوا إِلَی اللَّهِ عَلی بَصِیرَةٍ
أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِی وَ سُبْحانَ اللَّهِ وَ ما أَنَا مِنَ
الْمُشْرِکِینَ.»: بگو این راه من است که من و پیروانم با بصیرت کامل مردم
را بهسوی خدای تعالی دعوت کنیم، و خدای متعال منزه است، و من از مشرکان
نیستم.