فرهنگ قرآن - امامی، عبد‌النبی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبد‌النبی جلد : 1 صفحه : 426

کریم، منحصر به همین آیه است. در این آیه شریفه، در رابطه با «تَعاوَنُوا»، دو نکته مهم را ملاحظه می‌کنیم: یکی این‌که طرف خطاب در آیه مؤمنین هستند: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا»، و دیگر آنکه: «الْبِرِّ وَ التَّقْوی در امر به «تَعاوَنُوا» مرادف هستند. بنابراین عمل به آنچه درباره برّ در قرآن کریم ذکر شده، می‌تواند سیری باشد در طریق تقوا و ایصال به اهل تقوا که در تدبّر در آیات برّ در فصل یازدهم مواردی از آن بیان شده و در اینجا برای یادآوری اجمالی از معانی و مفاهیم و ابعاد برّ، به آنها اشاره می‌کنیم و تفصیل آن را به مطالب ذکر شده در بحث برّ همین کتاب ارجاع می‌دهیم:
الف- عمل به گفتار حسنه و عدم مغایرت گفتار نیکو با کردار و تطبیق قول و فعل،
ب- توجّه داشتن به جمیع ابعاد اعتقادی، اقتصادی، الهی، عاطفی، عبادی، اخلاقی و فعلیت دادن به اجزای تشکیل‌دهنده آنها،
ج- اتخاذ راه خاص و صحیح برای عمل به «برّ»، انجام دادن امور با معیار تقوا و از راه و روش خاص و صحیح خودش،
د- انقطاع و دل بریدن از چیز محبوب، و بذل و انفاق محبوب‌ترین اشیا در راه خدا،
ه- عمل به اوامر و نواهی الهی به‌طور مطلوب.
4. فی قوله تعالی: «اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی وَ اتَّقُوا اللَّهَ»، [1] فرمود: به عدالت رفتار کنید که آن به تقوا نزدیک‌تر است، و تقوای الهی داشته باشید. در این آیه که خطاب به مؤمنین است، بعد از نهی از این‌که دشمنی با قومی، شما را به جرمی وادارتان نکند تا به بی‌عدالتی رفتار کنید، امر به رفتار عادلانه می‌کند. بر این اساس که آن رفتار عادلانه، به تقوا نزدیک‌تر است، و بعد از آن، امر به تقوای الهی می‌کند. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلی أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی وَ اتَّقُوا اللَّهَ»، و در این‌که رفتار عادلانه در هر وضعیتی چگونه محقق می‌شود تا با اعمال آن، در مسیر تقوا و برای ایصال به اهل تقوا و حصول تقوای الهی حرکت نمود؟ آیه 135

[1]. مائده/ 8.

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبد‌النبی جلد : 1 صفحه : 426

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست