نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 315
10. و در همه امور از ارتکاب به گناه و نافرمانی خدا خود را حفظ کنید: «وَ اتَّقُوا اللَّهَ»؛ 11. البتّه که خدای تعالی بسیار سخت عقوبتکننده است: «أَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ.»* در
آیه فوق که دستورات و مناسک حج با تفصیل بیان شده است، در مسأله اخلاقی-
اجتماعی میفرماید: اگر آنان قبلا مانع شما از انجام حج گردیدند، الان که
شما بر آنان غالب آمدید، آن ممانعت را جبران نکنید و در کار انتقام گرفتن،
در بازداشتن آنها از انجام حج، با هم تعاون و همکاری نداشته باشید، بلکه با
معیار تقوا، از جبران کردن، انتقام گرفتن و تعدّی نمودن نسبت به آنان گذشت
کنید (که این است برّ و اخلاق حسنه در اخلاق اجتماعی): «وَ لا
یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوکُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ
الْحَرامِ أَنْ تَعْتَدُوا وَ تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی وَ
لا تَعاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ.» در همه امور تقوا داشته
باشید و از نافرمانی خدای تعالی پرهیز کنید که خدای متعال بسیار سخت
عقوبتکننده است: «أَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ.»*
6. الف- معنا و مفهوم ششم برّ
از معانی و مفاهیم برّ، نجوا کردن در امور خیر و خداپسندانه است: «یا
أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا تَناجَیْتُمْ فَلا تَتَناجَوْا
بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِیَةِ الرَّسُولِ وَ تَناجَوْا
بِالْبِرِّ وَ التَّقْوی وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی إِلَیْهِ
تُحْشَرُونَ.» [1] در آیه به مؤمنان با خطاب: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ
آمَنُوا» گفته شده: از نجوایی که در آن گناه، دشمنی، کینهتوزی و نافرمانی
پیامبر صلّی اللّه علیه و آله باشد، بپرهیزند: «فَلا تَتَناجَوْا بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِیَةِ الرَّسُولِ»، و در صورت ناگزیر بودن از نجوا هم: «إِذا
تَناجَیْتُمْ ...»، به نجوایی توصیه شده که برای امور خیر و خداپسندانه
صورت گیرد و برای حفظ خویش از ارتکاب به گناه باشد: «وَ تَناجَوْا
بِالْبِرِّ وَ التَّقْوی ، و به همگان امر شده که: خودتان را از ارتکاب به
گناه و نافرمانی خدایی که به سوی او محشور میشوید، حفظ کنید: «وَ اتَّقُوا
اللَّهَ الَّذِی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ.»